Sześciostrzałowy rewolwer kapiszonowy New Model Army 1858 systemu Remingtona.
Remington New Model Army 1858 to dziś najbardziej popularny rewolwer wśród pasjonatów broni czarnoprochowej. Jednak dawniej, pomimo zastosowania nowatorskich rozwiązań, pozostawał w cieniu sześciostrzałowców Colta.
Remington i synowie
Eliphalet Remington urodził się w 1794 roku w Suffield w stanie Connecticut. Już jako dziesięcioletni chłopiec pracował z ojcem w jego przedsiębiorstwie kowalskim, coraz bardziej interesując się produkcją broni palnej. W wieku 23 lat własnoręcznie skonstruował swój pierwszy sztucer skałkowy, korzystając z pomocy rusznikarza jedynie przy produkcji zamka. Zachęcony dobrym przyjęciem broni rozpoczął seryjną produkcję.
W 1839 roku, wraz z najstarszym synem Philio, założył firmę „E. Remington & Son”, której nazwę sześć lat później, po dołączeniu do spółki kolejnych dorastających synów: Samuela i Eliphaleta Juniora, przekształcił w ,,Remington & Sons”. Spółka mająca siedzibę w Illion w stanie Nowy Jork słynęła początkowo z produkcji dobrej jakości broni palnej długiej. Wojna z Meksykiem (1846–1848) pozwoliła na rozwinięcie produkcji dzięki intratnym kontraktom na dostawy karabinów dla walczącej armii amerykańskiej.
W latach 50. XIX wieku, firma podjęła produkcję rewolwerów, które w zawrotnym tempie podbijały rynek cywilny i wojskowy. W 1856 roku, przy współpracy z zatrudnionym w spółce rusznikarzem Fordyce’em Beals’em, zaprojektowano pierwszy kieszonkowy, pięciostrzałowy rewolwer kapiszonowy o kalibrze 0,31 cala, noszący nazwę Remington–Beals. W odróżnieniu od innych modeli tego typu broni zaprojektowanych przez Samuela Colta, posiadał zamkniętą ramę szkieletu, wzmacniającą konstrukcję oraz wysuwaną oś bębna, co ułatwiało wyciągnie bębna do ładowania. Zachęcony komercyjnym sukcesem tej poręcznej broni kieszonkowej rodzinna spółka Remingtona rozpoczęła prace nad nowym, większym rewolwerem, tym razem o kalibrze 0, 36 cala.
Remington–Beals 1858
Bazując na patencie Beals’a rozpoczęto w 1860 roku produkcję rewolwerów Remington–Beals Model 1858, najpierw w wersji ,,Navy” o kalibrze 0,36 cala, a następnie w wersji ,,Army” o kalibrze 0,44 cala. Rewolwer posiadał oktagonalną ośmio–calową gwintowaną lufę wkręcaną w szkielet, na której wybijano sygnaturę producenta i patentu: ,,BEALS PATENT SEP.14. 1858 E. REMINGTON & SONS, ILION, NEW YORK”.
Pod lufą znajdował się dźwigniowy pobojczyk, który umożliwiał sprawne ładowanie ołowianych pocisków do komór bębna. Posiadał on charakterystyczne, rozszerzające się ,,skrzydełko”, ułatwiające wkładanie broni do kabury. Przyrządy celownicze składały się ze stożkowej, mosiężnej muszki oraz szczerbinki, wyżłobionej w ramie rewolweru ponad bębnem. Cylindryczny bęben składał się z sześciu komór, sześciu wcięć z kominkami na kapiszony i sześciu prostokątnych wcięć umożliwiających blokadę bębna przed oddaniem strzału. Bęben można było łatwo wyjąć ze szkieletu otwierając pobojczyk i wysuwając oś bębna. Było to niewątpliwie znaczne udogodnienie w posługiwaniu się tą bronią. Jednak opowieści o zapasowych, naładowanych bębnach wymienianych niczym współczesne magazynki, są dzisiejszą fikcją kreowaną wśród strzelców.
Karbowany na końcu ostrogi kurek można było odciągnąć do pozycji bezpiecznej, uniemożliwiającej oddanie strzału, stosowanej do obrotu bębna przy ładowaniu i przygotowaniu broni do oddania strzału. Pośrodku prawej blaszki oporowej wyżłobione było wcięcie ułatwiające ładowanie kapiszonów na kominki bębna. Rewolwer Remington–Beals był bronią jednotaktową (bez samonapinania) i po każdym strzale należało odciągnąć kurek do drugiej pozycji co powodowało naciągnięcie spustu i blokadę bębna.
Język spustowy osłaniany był przez niewielki, mosiężny kabłąk, uniemożliwiający jednak oddawanie strzału w rękawiczkach.
Chwyt rękojeści kryty był dwoma okładkami z drewna orzechowego, mocowanymi śrubą. W odróżnieniu od Coltów istniała możliwość regulacji sprężyny głównej za pomocą dokręcenia niewielkiej śrubki. Rewolwer zasilano czarnym prochem, kapiszonami i nadkalibrowymi ołowianymi kulami lub gotowymi papierowymi nabojami z ołowianymi pociskami stożkowymi firmy „Johnson & Dow”. Zasięg efektywny wynosił 75 yardów (około 70 metrów). Prędkość początkowa pocisku wynosiła od 170- do 285 metrów na sekundę.
Remington–Elliot Model 1861
Model 1858 produkowano na mniejszą skalę już od połowy 1860 roku. Masowo w latach 1861-1862, na potrzeby armii Unii walczącej w wojnie secesyjnej. Mimo tego, że, Samuel Remington oferował rządowi swoje rewolwery w cenie o 10-15 $ niższej za sztukę niż konkurencyjny Colt, Model 1858 zawsze pozostawał w cieniu swojego konkurenta. Jednak żołnierze po obu stronach konfliktu chętnie korzystali z rewolwerów Remingtona. W 1862 roku, kiedy wygasł patent Beals’a zakończono produkcję modelu „Navy”, która wyniosła ogółem około 15 tysięcy sztuk oraz modelu „Army”, która wyniosła około 2 tysięcy egzemplarzy.
W międzyczasie ruszyła produkcja drugiej modyfikacji rewolweru, zaprojektowana w kooperacji z pracownikiem Remingtona Williamem Elliotem. Był to model Remington–Elliot zwany także Old Model 1861). Rusznikarze skorzystali z sugestii poprawek zasygnalizowanych przez Departament Uzbrojenia U.S. Army. W nowej wersji rewolweru Remingtona opływowe ,,skrzydełko” pod pobojczykiem uległo wydłużeniu w stosunku do poprzedniego modelu. Jednak najważniejszą zmianą było dodanie pomiędzy kominkami wcięć na bębnie umożliwiające bezpieczne położenie kurka bez ryzyka odpalenia kapiszona nasadzonego na kominek.
Remington New Model Army 1863
Nie był to jednak koniec modyfikacji rewolweru Model 1858. W połowie szalejącej wojny secesyjnej firma Remington rozpoczęła produkcję rewolweru New Model 1863 w wersji ,,Navy” o mniejszym kalibrze (0,36 cala) oraz New Model Army ze średnicą lufy 0,44 cala.
W trzeciej generacji broni pojawiła się na lufie półkolista muszka mocowana na jaskółczy ogon i umożliwiająca dokładniejsze celowanie. Pozostawiono obojczyk Elliota ze skrzydełkiem sięgającym ¾ długości. Podobnie pozostawiono wcięcia na bębnie do bezpiecznego trzymania kurka. Sama ostroga kurka była nieco krótsza niż w poprzednich modelach. Ośmiocalowa, (wkręcana do szkieletu) o oktagonalnym przekroju lufa dochodziła bezpośrednio do dwucalowego bębna tworząc mniejszą niż w poprzednich modelach szczelinę, przez co zmniejszono nieco przedmuch podczas wystrzału. Na lufie wybijano sygnaturę wytwórcy: ,,PATENTED SEPT. 14, 1858/ E. REMINGTON & SONS, ILION, NEW YORK USA/ NEW MODEL”. Natomiast egzemplarze produkcji powojennej otrzymywały dwie daty patentu: ,,PATENTED SEPT. 14, 1858” i MARCH 17, 1863”.
W latach 1863–1875 wyprodukowano około 126 tysięcy egzemplarzy tej broni. Na zwiększenie zapotrzebowania na produkcję rewolwerów Remingtona
pod koniec wojny secesyjnej niebagatelne znaczenie miał z pewnością pożar fabryki Colta w 1864 roku, który zniszczył większość maszyn i budynków manufaktury. Tymczasem armia Unii wciąż potrzebowała dostaw rewolwerów na front.
Wczoraj i dziś
W latach 70. XIX wieku, gdy rozpowszechniła się amunicja scalona, przekonwertowano bębny i kurki rewolwerów z kapiszonowych na centralny zapłon.
Mimo większej popularności rewolwerów Colta rewolwery New Model Army 1858, a zwłaszcza 1863, znalazły uznanie nie tylko wśród żołnierzy, po zakończeniu wojny secesyjnej również wśród licznych tzw. rewolwerowców i zdobywców Dzikiego Zachodu. Strzelcy cenili sobie jego solidne wykonanie, niezawodność i poręczność.
Posiadaczem dwóch rewolwerów Remington New Model 1863 był między innymi William Frederick Cody zwany Buffalo Billem – słynny zwiadowca Armii U.S.A, rewolwerowiec i organizator widowisk Wild West Show.
Charakterystyczna broń pojawiła się także w rękach bohaterów westernów. W filmie ,,Dobry, Zły i Brzydki” (w reżyserii Sergio Leone z 1966 roku) Remingtona New Model 1863 używa Anielskie Oczy (Lee van Cleaf). W produkcji ,,Niesamowity Jeździec” (w reżyserii Clinta Estwooda z 1985 r.), główny bohater – były rewolwerowiec i wędrowny kaznodzieja (Clint Estwood) używa konwersji rewolweru systemu Remingtona na naboje scalone, korzystając z szybkiego przeładowania broni za pomocą zapasowych bębenków noszonych w ładownicach przy pasie.
Dzisiaj wielu miłośników strzelectwa czarnoprochowego sięga po repliki rewolwerów Remingtona New Model Army produkowane zwłaszcza przez włoskie firmy Elli Pietta, Aldo Uberti i Davide Pedersoli. Wbrew powszechnym opiniom (jak i informacjom podawanym przez producenta) współczesne repliki nie są zbliżone do modelu 1858, jak wspomniane Remington-Beals, ani 1861 Remington-Elliot, tylko do New Model Army 1863, zatem do trzeciej generacji rewolwerów wojskowych produkowanych przez istniejącą do dziś firmę Remington Arms.
Autor: Wojciech Lorek
Bibliografia:
Graf J.F., Standard Catalog of Civil War Firearms, Iola 2008.
Flayderman N., ,,Flayderman’s Guide to Antique American Fireamrs anad their values, wydanie czwarte, 1977.
Bates J., Compston M., Percussion Pistols and Revolvers. History Performance and Practical Use, Lincoln 2021.
Portrait of an original Remington percussion revolver
https://svartkrutt.net/articles/vis.php?id=50
Remington-Beals Revover, College Hill Arsenal.
https://collegehillarsenal.com/remington-beals-navy-revolver
Rewolwer Model 1858 systemu Remington–Beals ( u góry) i rewolwer New Model Army1863 systemu Remingtona (na dole) [Źródło: internet, wolna licencja]
Nieznany kawalerzysta Unii pozuje z rewolwerem New Model Army 1863 [Biblioteka Kongresu U.S.A]
Rewolwer New model Army 1863 systemu Remingtona, należący do Buffalo Billa Codi’ego [Źródło: internet, wolna licencja]
Kaznodzieja (Clint Estwood) w filmie ,,Niesamowity Jeździec” wymienia bębenek w replice New Model Army 1863 przerobionej na naboje scalone
Anielskie Oczy (Lee van Cleaf ) w finałowej scenie westernu ,,Dobry Zły i Brzydki” trzyma w ręku włoską replikę Remingtona New Model Army 1863 [Źródło: internet, wolna licencja]
Replika rewolweru Remington new Model Army produkcji Hege-Uberti , w towarzystwie repliki Rewolweru Model 1860 Army systemu Colta [zdjęcie: zbiory autora]
